İmsak:
Güneş:
Öğle:
İkindi:
Akşam:
Yatsı:
Dini Bilgiler

TÜRKİYE'NİN PİSA KULESİ -HARPUT ULU CAMİİ

Kendi adıyla bilinen mahallede ve Nizâmettin Caddesi üzerindedir. Mahallinde “Cami-i Kebîr”, “Cami-i Muazzam”, “Cami-i Azam” ve “Eğri Minareli Cami” diye de anılmakta olup, bazı yayınlara bu adlarla da geçmiştir.

Abone OlGoogle News
04 Mayıs 2021 13:51

Harput’ta eski Cami Kebir Mahallesi'nde 2000 metrekarelik bir alan üzerine kurulu olan Harput Ulu Camisi'nin yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak vergi kitabesinde 1156-1157 tarihlerinde Harput hükümdarı Fahrettin Karaaslan tarafından yaptırıldığı kabul edilmektedir. Harput Ulu Cami Anadolu’daki en eski Türk camilerindendir.

 

Harput Kalesi’nin kuzey-batısındaki düzlükte ve kuzey-güney yönünde uzanan dikdörtgen bir oturum alanı üzerine inşa edilmiştir; beden duvarları, kaba yonu ve moloz taş örgülüdür. Hâlihazırda, doğu, batı ve güney duvarlarında birer kapı bulunmaktadır. Güney cephesinin doğu köşesine yakın kapısı, söveleri ve sivri kemeri tuğla örgülü derinliği az bir niş şeklinde düzenlenmiş olup, nişin içine yerleştirilmiş kesme taş örgülü dikdörtgen açıklıktan ibârettir; hâlihazırda üç basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır. Aynı cephenin takriben ortasında ve cepheden taşan, yarım daire planlı ve üstte yarı küresel bir kütle olarak nihayetlenen tuğla örgülü mihrap çıkması dikkati çeker.

 

 

Cami 1899, 1905, 1996 yıllarında restore edilmiştir. Harput Ulu Camisinin içi, iç avlu, son cemaat yeri ve iç cami olmak üzere üç kısımdan meydana gelmiştir. Dikdörtgen planlı duvarları moloz taştan, kubbe kemerleri ve minaresi ise tuğladan inşa edilen caminin iki kapısı vardır.

 

Caminin minaresi eğri bir şeklide durmaktadır. Kimilerine göre kalın gövdeli ve gittikçe daralarak inşa edilen bu minare bilinçli olarak eğri inşa edilmiştir, kimilerine göre ise bir deprem sonrasında minare eğri bir şekle dönüşmüştür. Caminin inşa kitâbesi yoktur. Avlunun kuzey kanadında, kemer ayağının üzerinde ve sivri kemer gözleri arasında duvardaki bir nişe gömülü on bir satırlık Arapça vergi kitâbesi ise yapıma ilişkin Artuklu Sultanı Kararslan bin Davud bin Sökmen bin Artuk tarafından 1156-1157 tarihlerinde yaptırıldığı bilgisini vermektedir.

 

Kitabede; "Besmeleden sonra, Allah'ın rızasını tahsil ve Allah'a yakınlaşmak kasdiyle bu binayı yaptıran ol bir kişidir ki, büyük Baş Buğ ve Emirdir. Alimlerin Efendisi, Cenab-ı Hak tarafından yardım görmüş, kuvvetlenmiş, dünyadaki bütün mücahitlerin muzafferi, Dinin medar-ı iftiharı Müslümanların en güzeli, İmamların zahiri, halkın ve devletin yardımcısı, halk arasında şan şeref sahibi, Ümmetin tacı, mülk sahiplerinin güneşi, Sultanların aziz ve şerifi, İslam askerlerinin şerefi, mücahitlerin yardımcısı, Allah'ı tanımayan ve şirk koşanların katili, şerefi göklerden alıcı, sultanların kılıcı, Emirlerin Efendisi, Çiftçilerin babası sıfatında olan Artuk oğlu Sokmanın oğlu, Davud'un oğlu Karaarslandır. Halifenin de yardımcısıdır. Allah onun saltanatını, tac-ü tahtını ve halkını daim ve baki etsin. Allah'ın laneti, Allah yolundan ve emrinden ayrılanların ve dönenlerin üzerine olsun." yazmaktadır.

Yorum Yazın