Gazi Mustafa Kemal’in en yakın akrabası olan kızkardeşi Makbule Hanımın ağabeyinin partisine muhalif olduğunu ve Fethi Okyar’a kurdurulan Serbest Fırka’ya abisinin emriyle girdikten sonra Yalova’da halkın sıkıntıları karşısında ağladığını yazmaz resmi tarihler.

Şimdilerde Makbule Hanım gündeme getirilmeye çalışılsa da İsmet İnönü döneminde uzun yıllar boyu ihmal edilmiş ve bir köşeye itilmiş, hatta İkinci Dünya Savaşı esnasında patlayan yüksek enflasyon karşısında eriyen maaşına Demokrat Parti devrine kadar kasten zam yapılmamıştı.

1953’te Anıtkabir’e nakledilirken ağabeyinin tabutuna Arapça dua yazılı bir kâğıdı koymak istemiş, laikçi ilgililer “Atatürk böyle şeylere karşıydı” demek suretiyle bu dileği geri çevrilmişti.

Bunları da yazmaz o inkılap tarihleri.

Zaten neyi yazarlar ki!

Haa, bakla tarlasında karga kovduklarını yazarlar. (M. Kemal ‘kovardık’ dese bile sonradan bu kelime kulaktan kulağa misali ‘kovalardık’a dönmüş. Yahu uçan varlıklar kovalanmaz, kovulur. Kaçanlar kovalanır. Biraz Türkçe öğrenin.)

Gazi, kızkardeşini ısrarla, hatta zorla Serbest Fırka’ya kaydettirirken aynı zamanda Fethi Beyin tereddütlerini de gidermeyi amaçlıyordu. Sonra bir oyuna gelirim diye düşünerek garanti istiyordu ki sonunda korktuğu başına geldi.

Tarafsız cumhurbaşkanı olacağına söz veren Gazi, yerel ara seçimlerde CHP’nin durumu kötüye gidince hâlâ partisinin başında ve taraflı olduğunu söyledi. Böylece Serbest Fırka’ya yolun sonu göründü.

Lakin Makbule Hanım particilik ve demokrasi işini ciddiye almışlardan biriydi.

Makbule Hanım abisinin manevi evladı Nebile’nin annesini de yanına alarak o köy senin, bu köy benim dolaşıyordu Yalova’nın kırsalında. Halkın hayatıyla ilgileniyor, dertlerini dinliyor, bu arada ekonomik sıkıntı içinde olduğunu gördüğü köylü kadınlarla hallerine ağlaşıyordu.

Yanlış duymadınız, Makbule Hanım 1930 yılında Hakkari’nin değil, Yalova’nın köylerindeki halkın geçim çilesine ağlıyor, köylüleri Serbest Fırka iktidara gelirse ıstıraplarının sona ereceğini, partisinin bunlara çare bulacağını söyleyerek teselli edebiliyordu.

Ne de olsa Gazi’nin kızkardeşi, belki bir çare bulur ümidiyle köylülerin Makbule Hanıma can simidi gibi yapışmıştı. Halk vergilerin ağırlığından şikayet ediyordu. Siyasetçi Makbule Hanım ise onlara şu vaadde bulunuyordu:

Merak etmeyin, meydan boş değil, şimdi Serbest Fırka var, biz iktidara gelirsek vergileri kaldıracağız.

Serbest Fırka’nın kurucularından Süreyya İlmen’in Zavallı Serbest Fırka adlı hatıratında anlattıklarına bakılırsa Makbule Hanım ve etrafının gittikleri bir köyde yine vergilerin ağırlığından şikayet edilmiş ve ödeyemedikleri söylenmiş. Tabii ödeyemeyince memurlar gelip evlerinden eşyalarını haczedip satıyormuş. Zira köylünün ürettiği mahsul giderlerini karşılamıyormuş.

Süreyya beyin anlattıkları giderek ilginçleşiyor, Aynen naklediyorum:

“Gazi kızmış, akşam hemşiresine (Makbule) sormuş:

Ne o! Sen vergileri kaldıracağız demişsin diye çıkışmış. Makbule Hanım da:

Evet söyledim, ben propaganda yapıyorum. Sen nasıl Halk Fırkası için çalışıyorsan, ben de Serbest Fırka için çalışacağım, demiş.

Ya, öyle mi? diye Gazi cevap vermiş ve hemen bir motor hazırlatıp hemşiresini İstanbul’a, gece yarısı göndermiş.”

Yıllarca susturulmuş olan Makbule Hanım DP döneminde bu konuşmanın devamını aktarmış ki müthiş renklidir. Ağabeyine tıpkı sonradan Fethi Okyar’ın vereceği tarzda cevap vermiş:

Fakat siz bitaraf (tarafsız) kalmaya söz vermiştiniz. Onlar (Halk Partisi) da bizler de halkın önünde hizmetlerimizi anlatacağız. Halk bizi onlara tercih ederse kimin ne demeye hakkı olacaktır? Size neden şikayet ediyorlar, neden çekemiyorlar?”

Ardından ağabeyinin kendisine şöyle mukabele ettiğini anlatmayı da ihmal etmemiştir:

Hanımefendiye Yalova’nın havası dokunmuş. Sinirleri bozuk. Birkaç zaman İstanbul’da dinlenmek ihtiyacındadırlar. Kendilerine refakat ediniz!

Makbule Hanım selamlayıp sofrayı terk eder ve İstanbul’a doğru yola çıkar.

Çıkış o çıkış.

Şimdi vergilerin ağırlığından şikayet eden CHP’nin Makbule Hanımı köylülerle beraber ağlatacak kadar ağır vergileri koyan parti olduğunu, yani aynaya bakması gerektiğini öğrenmesinde fayda var.