Kadıköy,büyük İstanbul depremine hazır mı ?
M.Serhat Durmuş
Yüzölçümü 25 km² olan ,21 mahallesiyle 482,713 nüfusa sahip olan Kadıköy.İstanbul’un en önemli ilçelerinden biridir.
Yapı stoğunu incelediğimde;
*1980 öncesi yapılmış, 12,816 binası,toplam yapı stoğunun %51’ini
*1980-2000arasında yapılmış 5611 binası,toplam yapı stoğunun %22’sini
*2000 yılı sonrası yapılmış 6783 binası,toplam yapı stoğunun %27’sini oluşturur.
Yapı stoğunun %19’u, 9 ve 19 katlı binalardan oluşurken,%84’ü betonarmedir.
Bölgenin zeminini incelediğimde ise Vs30 kayma dalgası hızlarının;
Bölgenin toplam yüzölçümünün,
%80’ninde Vs30=600-1000 m/sn.arasında
%20’snde Vs30=150-500 m/sn.arasında ölçüldüğünü söyleyebiliriz.
PGA(En yüksek yer ivmesi):0,15-0,28 G.
PGV(En yüksek yer hızı):5,3-30 cm/sn.
Bu tabloyu yorumladığımda ise Kadıköy’ün %80’inde zeminin deprem açısından iyi bir performans göstereceği sonucu çıkıyor.
Bütün bu sonuçların tamamını birleştirdiğimizde ise;
Yıkılabilecek bina sayısı,209
Ağır hasarlı bina sayısının,505 olduğunu,
Can kaybı sayısının 190 kişi
Ağır yaralı sayısının 93 kişi olacağı öngörülmüş.
Geçici olarak barınma ihtiyacı oluşacak hane sayısı ise 13,585 hanedir.
Olası can kaybının en fazla olacağı mahalleler ise;
-Merdivenköy
-Hasanpaşa
-Eğitim
-Caferağa
-Acıbadem
-Rasimpaşa
Kadıköy 1999 depreminden sonraki bina dönüşümünü %27 oranında yapabilmiş bir ilçedir.Bu nedenle yaklaşık %73’lük eski tip bina stoğunda güçlendirme seçeneği ile daha kısa sürede daha fazla bina dönüştürülerek depreme dayanıklı hale getirilebilir.
Binaların yaklaşık %19’u,9-19 kat aralığında olana Kadıköy’de çok katlı binaların diğer ilçelerden daha fazla olduğunu görüyoruz.
Peki bu ilçede çok katlı bina yapmak doğrumu ?
Zeminin iyi olduğu Vs30 kayma dalgası hızının 600-1000 m/sn olan kısımlarda bu tarz yüksek katlı binaların yapılmasında herhangi bir problemle karşılaşılmaz.Ancak,geoteknik açıdan bina tasarımının iyi yapılması kaydıyla.
İstanbul’un mevcut nüfusu itibariyle düşünüldüğünde yatay mimari ile yaklaşık 20 milyon insanın yaşaması mümkün değildir.Mecburen zeminin sağlam olduğu ilçelerde taşıma gücü problemi yaşanmayacak şekilde yüksek katlı binaların yapılması zorunludur.
Bazen televizyonlarda yada sosyal medyada çok katlı binaların depremde kesinlikle yıkılacağı görüşünün paylaşıldığını görüyorum ancak bu yaklaşımı cahilce buluyorum zira geoteknik ve zemin mekaniği şartları sağlandığında bu tarz binaların yapılmasında herhangi bir sakınca olmadığı gibi İstanbul’un mevcut nüfusu düşünüldüğünde bu binaların yapılmasından başka bir çözüm yolu olmadığını görüyorum.
Gönül ister ki bütün binalar 2 katlı ve bahçeli olsun ancak İstanbul’un toplam yüzölçümünü arttıramayacağımıza göre mevcut durumda ancak zemini sağlam olan ilçelerde çok katlı bina yaparak bu sorun çözülebilir.Ayrıca bu tarz binalarda otopark yapıldığı için bina daha sağlam olan zemine oturur.Zeminde taşıma gücü problemi varsada temel altı fore kazık uygulamaları yapılarak binanın toplam yükünü daha aşağıda bulunan sağlam zemine transfer edilerek sorun çözülebilir.
Bu nedenle her çok katlı bina depremde yıkılır ve güvensizdir yaklaşımı bana göre bilgisizlikten kaynaklanan ön yargıların ürünüdür.