Zeytinburnu, büyük İstanbul depremine hazır mı ?
M.Serhat Durmuş
Yüzölçümü 11,31 km² olan ,13 mahallesiyle 293.574 nüfusa sahip olan Zeytinburnu.Eskiden gecekonduları ve bahçeli evleriyle hatırladığımız denize kıyısı olan şirin bir ilçedir.
Yapı stoğunu incelediğimde;
*1980 öncesi yapılmış, 2594 binası,toplam yapı stoğunun %16’sını
*1980-2000arasında yapılmış 10.103 binası,toplam yapı stoğunun %63’ünü
*2000 yılı sonrası yapılmış 3303 binası,toplam yapı stoğunun %21’ini oluşturur.
Bu verilerden toplam yapı stoğunun %79’unun depremden önce yapılmış eski tip binalardan oluştuğunu söyleyebiliriz.Bu binaları detaylandıracak olursak.Zemin etüdü olmayan,denizkumu ve çimento ile yapılmış,nervürlü donatı kullanılmamış,çoğu projeye göre yapılmamış,yapıdenetim yada belediye tarafından denetlenmemiş kısaca kar amacı ile gece konduları hızla yıkılarak ,inşa edilen mütahit yapımı binalardı bunlar.
Toplam yapı stoğunun,%37.4’ü ,1-4 katlı olan bu binaların %92’si betonarme olarak inşa edilmişti.Ancak %21’lik kısmının deprem sonrasında inşa edildiği binalar maalesef yaklaşan büyük İstanbul depremi için pek güven vermiyordu.
Vs30 kayma dalgası hızlarına göre ilçenin tamamını incelediğimde.İlçenin tamamında 150-250 m/sn.hızların hakim olduğunu orta altı ile çok kötü zemin arasına sıkıştığını gördüm.
*PGA(En yüksek yer ivmesi)- 0,20 g -0,45 g arasında
*PGV(En yüksek yer hızı)-25,1 cm/s -46,6 cm/s arasında olduğunu gördüm.
Son tahlilde,yapı stoğunun %79’u eski binalardan oluşan,zemini kötü ve orta altı arasında olan 293,574 vatandaşımızın ikamet ettiği bir ilçede beklenen büyük İstanbul depremi olursa sonuç ne olacaktı ?
İBB ve Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesinin hazırlamış olduğu en son rapor olan haziran 2020 verilerine göre;
*Çok ağır hasarlı yıkılabilecek 510 bina,
*Ağır hasarlı,en kötü deprem sonrası yıkılacak 1025 binaya göre,
*Olası minimum can kaybı 668 kişi,
*Ağır yaralı 372 kişi olacağı öngörülmüş.
Bu sonuçlara göre oluşabilecek geçici barınma ihtiyacı ise 31.030 hane.
Bu sonuçtan sonra Zeytinburnunda ikamet eden vatandaşlarımızın aklından geçen diğer soru ise sanırım,en çok can kaybı olacak mahaller hangileridir ?
-Sümer
-Telsiz
-Çırpıcı
-Nuripaşa
-Veliefendi
En son verilere dayanarak Zeytinburnu ilçesini detaylandırmaya çalıştım.İçinizden bana kızanlar buadamda nereden çıktı diyenler olabilir ancak tüm bilgim,tecrübem ve samimiyetimle söyleyebilirim ki bu rakamlar minimum rakamlardır.
Bu günden itibaren yapmanız gerekenler ise;
Binanızı detaylı bir şekilde kontrol ettirerek sonuçlarına göre deprem acil eylem planı oluşturmaktır.
Dünyada afetlere maruz kaldıktan sonra duruma en iyi müdahale eden ülkelerden biri olduğumuzu söyleyebilirim.Zira,Afad bünyesinde Üniversitem adına sivil savunma amirliği eğitimi almış bir kardeşiniz olarak samimiyetle yazıyorum bu satırları.
Oysa asıl olan,afetler gerçekleşmeden önce yapılan’ önleme’ çalışmalarıdır.Şimdi 1999 depreminden bugüne kadar geçen 21 yıl sürede kendinize şu soruyu sormanızı bekliyorum.
21 yıllık sürede ülkemizin çeşitli şehirlerinde deprem olduğunda,sosyal medyadan üzüntü dolu mesajlar paylaşmaktan,vicdanınızı rahatlatmak için kızılaya bağış yapmaktan yada televizyonlarınızın başında bir süre acaba kaç kişi hayatını kaybetmiş diye kaygıyla beklemekten başka aileniz,eviniz,oturduğunuz apartman için ne yaptınız ?
Üzülerek hatırlatmak isterim ki beklediğimiz büyük İstanbul depremi olduğunda ne eviniz,ne televizyonunuz,nede aileniz olmayabilir,kızılay çadırında kendinizi tek başına çorba içerken bulabilirsiniz inanın bana.
Mevlana’nında dediği gibi,’Akıl sonradan ah çekmek için değil,düşünüp tedbir almak içindir…’