Dudakta uçuk neden çıkar ve nasıl geçer?

Uçuk, ağzın veya yüzün diğer bölgelerinin yakınında oluşan döküntü veya sıvı dolu bir kabarcıktır. Bazen belirtiler vücudun diğer kısımlarında olabilir, ancak daha az sıklıkla görülür. Bu hastalık vücutta herpes simpleks virüsü varsa ortaya çıkar.

Herpes simpleks virüsünün iki yaygın türü vardır. HSV tip 1 (HSV-1) daha çok yüz belirtileriyle ilişkilidir. HSV tip 2 (HSV-2) genital bölgede daha sık görülür.

Her iki virüs de dünya genelinde her yerde bulunur, insanların yaklaşık yüzde 90'ı 20 yaşına kadar antikorlara sahiptir. Herpes virüsü vücuda girdikten sonra sonsuza kadar orada kalır, sinir hücrelerinde kalır ve herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bağışıklık sisteminin, örneğin hipotermi, koronavirüs veya duygusal stres ile zayıflamasıyla, virüs yeniden aktive olabilir ve hastalığa neden olabilir.

UÇUK NASIL YAYILIR?

Herpes simpleks virüsü, enfekte bir kişiyle yakın temas yoluyla yayılır. Bir öpücükle, tükürük yoluyla veya hatta ortak ev eşyaları yoluyla enfekte olabilirsiniz. Enfekte kişinin görünür bir belirtisi olmasa bile virüsü yayabilir. Çoğu zaman, insanlar çocukluk veya ergenlik döneminde enfekte olur.

Bazı insanlar yaşamları boyunca virüsün semptomlarını göstermezler, ancak bağışıklığın azaldığı dönemlerde, şiddetli stres sonrasında veya hastalık nedeniyle alevlenmeler yaşanabilir.

Uçuk belirtileri hoş olmasa da genellikle tehlikeli değildir. Ancak bazen virüs komplikasyonlara neden olabilir:

- Enfekte bir doğum kanalından geçen yenidoğanın enfeksiyon kapması durumunda,

- Daha sonraki aşamalarda kanser ve HIV enfeksiyonu ile bağışıklığın azalması durumunda,

- Çocuklarda ve yetişkinlerde ilk temas halinde.

DUDAKLARDA UÇUK BELİRTİLERİ

Herpes simpleks virüsü ile ilk karşılaşmada belirtiler hemen ortaya çıkmayabilir, ancak enfeksiyondan 20 gün sonra ortaya çıkabilir. Ve yaranın tamamen iyileşmesi 2 ila 3 hafta sürer. Kabarcıklar en çok dudaklarda, dilde, damakta veya diş etlerinde görülür. Daha sonra birleşen birkaç yara olabilir. Herpes simpleks virüsü ile ilk karşılaşmada bağışıklık sistemi henüz hazır değildir, bu nedenle kabarcıklara ek olarak daha şiddetli belirtiler mümkündür. Grip benzeri semptomlar, şişmiş lenf düğümleri, baş ağrısı, göz kızarıklığı ve sulu gözler ortaya çıkabilir.

Ancak bazı kişilerde hiçbir belirti görülmez. Çoğu zaman, enfeksiyon asemptomatiktir ve çoğu insan enfekte olduklarını bilmez.

Hastalık, dudaklarda, ayrıca ağızda, burun boşluğunda veya yutakta kabarcıkların varlığı ile karakterizedir. Kabarcıklara kaşıntı, ağrı veya yanma eşlik eder. Birkaç gün sonra, kabarcıklar kendiliğinden açılır, yerlerinde yaralar oluşur ve daha sonra bir kabukla kaplanır.

Virüs vücutta uzun süredir bulunuyorsa, bağışıklık sistemi ona karşı antikorlar geliştirmiştir. Daha sonra kabarcıklar aynı yerde ortaya çıkabilir ve 5-10 gün içinde kaybolabilir.

Bu durumda, belirtiler enfeksiyon bölgesi ile sınırlıdır:

- Etkilenen bölgede bir karıncalanma veya yanma hissi ile başlar,

- Dudağın boyutu artmış gibi görünür, şişlik ortaya çıakr,

- Döküntü bölgesinde kaşıntı, ağrı ve ısı hissi olabilir,

- Bulaşıcı sıvı ile dolu kabarcıklar belirir,

- Yara formuna geçer,

- 4-6 gün sonra kabuklanır ve iyileşir.

Bu dönemde döküntü artık bulaşıcı değildir.

DUDAKLARDA UÇUK ÇIKMASININ NEDENLERİ

Herpes simpleks virüsü vücuda girdiğinde sinir hücrelerinde uyku halindedir. Döküntülerin ortaya çıkmasının nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak daha sıklıkla bu, zayıflamış bir bağışıklık sisteminden kaynaklanır.

Uçuğu etkileyen faktörler:

- Stres veya duygusal sıkıntı,

- Diğer hastalıklar: Grip, diyabet, HIV vb.,

- Cerrahi operasyonlar, yaralanmalar ve yanıklar,

- Kemoterapi,

- Zehirlenme,

- Alkol ve nikotin tüketimi,

- Güneşe uzun süre maruz kalma,

- Hipotermi veya aşırı ısınma,

- Adetin başlangıcı,

- Aşırı çalışma ve yorgunluk,

- Zayıf beslenme.

Zamanla, vücut virüse karşı antikor ürettiği için tekrarlama sayısı azalır.

UÇUK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Uçuklar çoğu zaman kendi kendine geçer. Hastalığın başlangıcından belirtielrin kaybolmasına kadar 5-10 gün sürer. Herpes simpleks virüsünden tamamen kurtulmak mümkün değildir. Sinir sisteminin hücrelerinde yaşarlar ve şimdiye kadar bu hastalığı tamamen iyileştirmenin bir yolu bulunamamıştır. Ancak belirtileri azaltabilecek ve yaraları veya kabarcığı daha hızlı temizlemeye yardımcı olabilecek ilaçlar vardır.

İyileşmenizi hızlandırmak için doktorunuz antiviral ilaçlar reçete edebilir. Enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak, ilaç topikal olarak krem şeklinde veya tablet şeklinde kullanılır. Şiddetli ağrı ile ağrıyı azaltmak için steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar veya anestezik jeller almak mümkündür.

Tedavi, durumun ciddiyetine bağlı olacaktır. Belirtileri hafifletmek ve alevlenmeleri azaltmak için ilaçlar reçete edilebilir.

İyileşmeyi hızlandırmak ve virüsü yaymamak için ilaç almaya ek olarak şunlara ihtiyacınız vardır:

- Kremi uygulamadan önce ve sonra ellerinizi yıkayın,

- Hasarlı alanı temiz ve kuru tutun,

- Kremi temiz bir pamuklu ped veya çubukla uygulayın,

- Güneşli havalarda güneş koruyucu dudak balsamı kullanın,

- Susuz kalmamak için bol sıvı tüketin.

Ek olarak, döküntünün hangi olaylardan sonra ortaya çıktığını öğrenebilir ve nedenden kurtulmaya veya azaltmaya çalışabilirsiniz.

NE YAPILMAMALIDIR?

İlk belirtiler ortaya çıktığında virüsün yayılmaması ve alevlenmelerin sayısının azaltılması için acil önlem alınması önemlidir.

Uçuk varken ne yapılmamalıdır:

- Makyaj yaparken dikkat edin. Virüs makyaj fırçalarına veya diğer ürünlere bulaşırsa, sürekli kullanımla hızla nüks eder. Ayrıca uçukları örtmemeli, yara hasar görürse enfeksiyonu çevreleyen dokulara yayabilirsiniz.

- Özellikle halka açık yerlerde hamam, sauna ve havuza gitmeyin. Uçuk kuru ve temiz tutulursa daha hızlı iyileşir.

- Hasarlı bölgeye dokunmayın ve ezmeyin. Bakteriler yaraya girebilir ve viral bir enfeksiyon bakteriyel enfeksiyonla komplike hale gelir.

- Diğer insanları öpmeyin, ortak ev eşyalarını kullanmayın.

- Döküntüye dokunmaktan kaçının ve daha fazla hasara ve enfeksiyonun yayılmasına neden olabileceğinden, uçuk kremini ovalamak yerine nazikçe uygulayın. Herpes kremini uygulamadan önce ve sonra veya etkilenen bölgeye dokunduktan sonra daima ellerinizi yıkayın.

UÇUK SONRASI DUDAK BAKIMI NASIL YAPILIR?

Cildinizi uçuk yaralarından kurtarmak için bol sıvı tüketmek ve nemlendirici dudak kremleri kullanmak önemlidir. Yaralara dokunulmazsa iz bırakmadan geçer.

Nüksleri önlemek için hipotermi, stres ve yoğun güneşten kaçınmak daha iyidir. Güneşe maruz kaldıktan sonra kızarıklıklar ortaya çıkarsa, korunma için SPF 15 içeren dudak balsamı kullanılabilir.

Tüm kızarıklıklar ve kabuklar geçtikten sonra kozmetik kullanabilir ve normal yaşam tarzınıza dönebilirsiniz. Bulaşıcı dönem bitmiş demektir.