Normal tansiyon kaç olmalı? Tansiyonu çıkaran sebepler

Tansiyonun belirtisi genellikle enseden başlayan baş ağrısı, kulakta çınlama ve uğultu, baş dönmesidir. Tansiyon yüksekliği anlamına gelen Hipertansiyon sinsice ilerleyerek kalp yetersizliğine de zemin hazırlayabiliyor. İdeal tansiyon, kişiden kişiye göre değişebilir. Normal tansiyon sayılan büyük tansiyonun 120-130, küçük tansiyonun ise 70-90 arasında olmasıdır. Gençlerde ve çocuklarda tansiyonun düşük değerleri normal kabul edilebilir. Yüksek tansiyona ise hipertansiyon adı veriliyor. Yüksek tansiyonun nedenleri ve kontrol altına alınması için dikkat edilmesi gerekenleri bira raya getirdik.

Yüksek Tansiyonun Riskini Artıran 9 Faktör : Yaş: İleri yaş hastalığı olarak bilinen hipertansiyonun görülme yaşı, dünyada ve Türkiye’de giderek düşüyor. Özellikle hareketsiz ve stresli yaşam, alkol ve sigara tüketimi, aşırı kilo özellikle santral obezite denilen göbek yağlanması ve tuz kullanımının çok olması kan basıncı yüksek genç bir grubun oluşmasını sağlamış, hatta 13-14 yaşlarından itibaren hipertansiyon görülme sıklığı artmıştır. 

Cinsiyet: 50 yaşın altındaki grup ele alındığında erkeklerde daha sık görülür. 55 yaşından sonra ise kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır.
Kalıtım: Yüksek tansiyonlu kişilerin yaklaşık %60'ında ailede de tansiyon yüksekliği söz konusudur.

Aşırı kilo: Aşırı kilosu olanların yaklaşık %40'ında yüksek tansiyon görülmektedir.
Diyabet yani şeker hastalığı: Şeker hastalarında yüksek tansiyona çok sık rastlanır.
Aşırı tuz tüketimi: Yüksek tansiyona yol açan nedenlerden biridir.
Alkol tüketimi: Sık ve fazla alkol kullananlarda yüksek tansiyon görülme sıklığı artar.
Hareketsiz yaşam: Hareketsizlik yüksek tansiyon görülme olasılığını artırır.
Stres: Yüksek tansiyonun ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.

Hipertansiyon hangi hastalığa sebep olur : Hipertansiyon nedeniyle damarların duvarlarında oluşan aşırı basınç, organların yanı sıra kan damarlarına da zarar verebilir. Tansiyonun değeri ne kadar yükselirse ve durum ne kadar uzun süre devam ederse, hasar o kadar büyük olur. Kontrolsüz hipertansiyonun ortaya çıkardığı komplikasyonlar arasında öncelikle arterlerin sertleşmesi ve kalınlaşması olarak tanımlanan ateroskleroz vardır. Ateroskleroz kalp krizi, felç veya diğer komplikasyonlara yol açabilir. Bir anevrizma patlarsa yaşamı tehdit eden bir iç kanamaya neden olabilir. Bireyin böbreklerdeki damarların zayıflaması ve daralması, böbreklerin normal şekilde çalışmasını engelleyebilir. Benzeri şekilde gözlerdeki damarların kalınlaşması, daralması veya yırtılması görme kaybına neden olabilir. Kontrolsüz hipertansiyon, düşünme, hatırlama ve öğrenme yeteneğini de etkileyebilir. 

Hipertansiyon belirtileri 

Bireyin tansiyon değerleri tehlikeli derecede yüksek seviyelere ulaşsa bile birçok hipertansiyon vakasında bir belirti veya semptom görülmeyebilir. Ancak hipertansiyonu olan bireylerde değerler 180/110 mmHg gibi hayatı tehdit edebilecek yükseklerde değerlere ulaştığında baş ağrısı, burun kanaması veya nefes darlığı gibi bulgular görülebilir, ancak bu belirti ve semptomlar hipertansiyona özel spesifik değildir. Hipertansiyon genellikle ciddi veya yaşamı tehdit edici bir aşamaya gelene saptanmaz.

Hipertansiyon değerleri
1. evre hipertansiyon : 130 ila 139 mm Hg arasında değişen bir sistolik tansiyon ya da 80 ile 89 mm Hg arasında değişen bir diyastolik tansiyon değerine verilen isimdir.

2. Evre Hipertansiyon: 140 mm Hg ve üzerinde bir sistolik tansiyon değeri ya da 90 mm Hg ve üzerinde bir diyastolik tansiyon değerine verilen isimdir.

Hipertansiyon Nasıl Geçer tedavisi
Yaşam tarzını değiştirmek, bireyin hipertansiyonu kontrol altına almak yolunda uzun mesafe kat etmesini sağlayabilir. Doktor, bireye kalp için daha sağlıklı besinlerle ve daha az tuz ile beslenme, düzenli fiziksel egzersiz yapma, sağlıklı kiloyu koruma ya da fazla kiloları verme ya da içilen alkol miktarını sınırlama ya da sigarayı bırakma gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmasını tavsiye edebilir. Ancak bazı vakalarda yaşam tarzı değişiklikleri yeterli değildir. Diyet ve egzersize ek olarak, doktor tansiyonu düşürmek için ilaç önerebilir.

Hipertansiyon için evde yapılacaklar
*Öncelikle kalp dostu bir diyet uygulanmalı ve sağlıklı yiyecekler tüketilmelidir. Öğünlerde meyveler, sebzeler, tam tahıllar, kümes hayvanları, balıklar ve az yağlı süt ürünlerini tercih edilmelidir. Gün içinde hipertansiyonu önlemeye ve kontrol etmeye yardımcı olabilecek miktarda potasyum alınmalı ve daha az doymuş yağ ile trans yağ tüketilmelidir. 

*Günlük sodyum tüketimi en fazla 2.300 miligramın altına indirilmeli, ideal olarak 1.500 mg ve altı hedeflenmelidir. Bunun için konserve ve hazır yemeklerdeki tuz miktarı özenle takip edilmelidir. 

*Birey kendisi için sağlıklı bir kiloda kalmayı hedeflemelidir. Normal şartlarda verilen her kilogram, tansiyon değerini 1 mm Hg düşürebilir.

*Haftalık 150 dakika orta derecede egzersiz veya 75 dakika ileri egzersiz birey için yardımcı olabilir. Bunun için haftanın beş günü 30’ar dakika boyunca tempolu yürümek yeterli olacaktır. Buna ek olarak haftanın en az iki günü kas güçlendirme egzersizlerine ayrılmalıdır.

*Hiçbir şart altında sigara içilmemelidir. 
*Alkol tüketimi ise sınırlandırılmalı ve ölçülü bir şekilde yapılmalıdır.  Bu ölçü kadınlar için günde bir kadeh, erkekler için iki kadehten fazla olmamalıdır. 

*Stres yönetimi ile günlük stres mümkün olduğu kadar azaltılmalıdır. Derin nefes alma, kas gevşetme veya meditasyon gibi sağlıklı başa çıkma teknikleri ile birlikte düzenli ve yeterli uyku, stresi yönetmek için bireye yardımcı olabilir.