Türkiye, Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Umman ve KİK! Çin’in peş peşe acil toplantılarının sebebi belli oldu

Uzmanlar Çin'in bir hafta içinde Türkiye, Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Umman ve KİK ile yaptığı görüşmeleri Çin'in enerji ithalatının güvenliğini ve Kuşak ve Yol Girişimi'nin gelişimini güvenceye almak istemesi olarak yorumladı.

Çin son bir haftada yaptığı acil toplantılarla Orta Doğu'da etkinliğini arttıracağının sinyalini veriyor. Görüşmede taraflar Çin ile KİK arasında stratejik ortaklık için üç yıl içinde eylem planını hayata geçireceklerini bildirdi.

 

Enerji kaynakları ve stratejik güvenlik açısından kritik görüşmeler

Çin, bu hafta Körfez İş Birliği Konseyi (KİK) ülkesi 4 ülkenin dışişleri bakanları ile örgüt genel sekreterini konuk ederek ABD'nin Orta Doğu bölgesine yönelik angajmanlarını azaltmaya başladığı bir dönemde, enerji kaynakları ve stratejik güvenlik açısından kritik Arabistan Yarımadası ve Basra Körfezi bölgesine yönelik diplomatik girişimlerini hızlandırdı.

 

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) üyesi Suudi Arabistan'ın Dışişleri Bakanı Faysal Bin Ferhan, Kuveyt'in Dışişleri Bakanı Şeyh Ahmed Nasır el-Muhammed es-Sabah, Bahreyn'in Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyyani ve Umman'ın Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi ile KİK Genel Sekreteri Nayif el-Hacraf, 5 günlük ziyaret için hafta başında Çin’e geldi.

Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Şanghay yakınındaki Vuşi kentinde konuk ettiği bakanlarla ve genel sekreterle ayrı ayrı ve heyetler düzeyinde görüşmeler yürüttü.

Çin tarafından yapılan açıklamalarda görüşmelerde Körfez ülkeleri ile Çin arasında "stratejik ortaklığın geliştirilmesi", "serbest ticaret anlaşması için müzakere yürütülmesi" ve "serbest ticaret bölgesi kurulması" konularında mutabakata varıldığı bildirildi.

 

Dışişleri Bakanı Vang, Genel Sekreter El-Hacraf ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Çin ile Körfez ülkelerinin son yıllarda karşılıklı siyasi güveni tesis ettiğine ve pratik iş birliğini derinleştirdiğine dikkat çekerek, KİK ülkelerine Çin'in temel çıkarları ve kaygıları konusundaki anlayış ve destekleri için teşekkür etti.

 

Vang, Çin'in KİK ülkelerinin ulusal bağımsızlığını, güvenliğini ve istikrarını korumasına tam destek verdiğini vurgularken El-Hacraf da KİK'in Çin'in bölgesel ve uluslararası konulardaki etkisini ve oynadığı olumlu rolü memnuniyetle karşıladıklarını ve ilişkilerin geleceği konusunda umutlu olduklarını ifade etti.

Üç yıl içinde eylem planını hayata geçireceğiz

Görüşmede taraflar Çin ile KİK arasında stratejik ortaklık kurulmasında fayda olduğunu, bu süreci hızlandırarak üç yıl içinde stratejik diyalog için eylem planını hayata geçireceklerini bildirdi.

Öte yandan Dışişleri Bakanı Vang, aynı hafta içinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yüz yüze görüşme gerçekleştirirken bugün de bölgenin diğer önemli ülkesi İran'ın Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile bir araya gelecek.

 

“Çin, ABD'nin bıraktığı boşlukta "güçlü ortak" ihtiyacını karşılıyor

Çinli analistler ve yorumcular, daha önce Çin'de benzeri görülmeyen toplu ziyaretin Çin ile KİK ülkeleri arasında iş birliğini derinleştirmeye yönelik ortak iradeyi yansıttığı ve stratejik öneme sahip olduğunu vurguladı.

Global Times gazetesine konuşan Çin Sosyal Bilimler Akademisi Batı Asya ve Afrika Çalışmaları Enstitüsü araştırmacısı Yin Gang, "Yeni yılın ilk haftalarında Çin Körfez ile diplomatik temaslar kuruyor. Bu Çin'in Orta Doğu ülkeleriyle siyasi, ekonomik, bilimsel ve teknolojik iş birliğini geliştirmeye verdiği önemi gösteriyor." dedi.

 

ABD'nin son dönemde Orta Doğu'daki askeri varlığını, enerji alanında bölgeye bağımlılığını ve yatırımlarını azaltma yoluna girmesiyle Arap ülkelerinin Çin gibi tarafsız ve güçlü bir ortağa ihtiyaç duyduğuna dikkati çeken Yin, "Çin'in değişmez prensibi tüm ülkeler ile eşit ilişki kurmak, bu da karşılıklı güven açısından önemli bir unsur. Bölgede istikrarın sağlanması Çin'in enerji ithalatının güvenliğini ve Kuşak ve Yol Girişimi'nin gelişimini güvenceye alacaktır." değerlendirmesinde bulundu.