Necef Havzası'na Erivanlı Türk asıllı el-İrevani geliyor

Irak'ta Şiilerin dini merkezlerinden ve Şii ilmi havzasını barındıran Necef'te Muhammed Said el-Hakim'in (1934-2021) ölümü ve havzanın lideri olarak kabul edilen Ali Sistani'nin (1930-) 91 yaşını doldurmuş olması yeni hesaplara neden oldu.

2003'te Irak'ın işgal edilmesinin ardından Necef'te dörtlü mercilik sistemine geçilmişti. Bu isimler, en önde gelen İranlı Fars Sistani, Iraklı Arap Muhammed Said el-Hakim, Afganistanlı Hazara İshak Feyyaz (1930-), Hindistanlı/Pakistanlı Beşir Necefi'ydi (1942-).

Bu isimler dışındakilerin merciliği bu isimlerce kabul edilmemiş ve Necef'teki merci sayısının dörtle sınırlı tutulması kararı alınmıştı.

YENİ MERCİ TÜRK ASILLI

Geçtiğimiz aylarda Hakim'in ölümü yeni bir merci belirlenmesi ihtiyacını doğurdu.

Şu an Necef'te diğer üç merci tarafından kabule en yakın ismin Azeri Türkü Muhammed Bakır el-İrevani (Erivani) belirtiliyor. 72 yaşındaki İrevani'nin ailesi Necef'te ünlü bir dini aile olup şu anda Ermenistan'ın başkenti olan Erivan'ın 1820'li yıllarda Rusların eline geçmesi üzerine Irak-Necef'e göç eden Azeri Türkü bir aile.

Muhammed Bakır el-İrevani'nin Türkçe bildiği, Necef'te zaman zaman Türkçe Şii mersiyeleri okuduğu biliniyor. İrevani'nin yakında mercilik ofisi açacağı haberleri gelirken özellikle İran'daki Azeri Türklerinden takipçisi kitlesi edineceği tahmin ediliyor.

Necef'te merciliği Sistani, Feyyaz ve Necefi tarafından tanınmayan pek çok Şii molla mercilik iddiasında bulunuyor ve merciliğe sayı sınırı getirilmesine tepki gösteriyor.

İrevani'nin dördüncü merci olsa dahi Sistani'nin ölmesi durumunda yerini alması beklenmiyor. Sistani'nin yerine oğlu Muhammed Rıza Sistani'yi (1962-) geçirmek istediği, bunun gerçekleşmesinden önce geçici bir süre Sistani'ye yakın bir isim olan İshak Feyyaz'ın Necef Havzası'na liderlik edebileceği belirtiliyor. (mepa)