Sağlıklı insanlarda yemekten sonra pankreas, yediklerimizi enerjiye dönüştürmek için insülin üretir. Egzersiz yapmamak, hareketsiz yaşam tarzı ve yüksek kalorili beslenme vücudun insülini kullanmasına engel olur ve vücut insülin hormonunu verimli kullanamaz. İnsülin direnci de zaman içinde kişide bazı sağlık sorunlarına yol açar. Peki insülin direncini kırmak için ne yapmak gerekir?

Vücudumuzda, midenin arkasında bulunan pankreastaki beta hücreleri tarafından salgılanan insülin, kandaki şekerin kandan ayrılarak hücre içine girmesini sağlar. Bu sayede kandaki şeker düzeyi azalır. Vücuda enerji sağlar.

Yemek yedikten sonra vücudumuz besinleri sindirir ve vücudumuzda bulunan enzimler sayesinde şekerle parçalanır; ardından glikoz (şeker), kan akımı ile vücudumuzun diğer bölümlerine taşınır. 

Vücudun enerji kaynağı olan şeker, enerji sağlayabilmek için kandan çıkarak vücut hücrelerinin içine girmelidir. 

Ancak özellikle ailesinde tip 2 diyabet veya insülin direnci olan bireylerin genetik faktörler nedeniyle insülin direnci geliştirme ihtimali daha yüksektir. 

Buna sedanter yaşam, yüksek kalorili beslenme de eklenirse, vücutta metabolik sendrom oluşur. 

Metabolik sendrom olarak da adılan insülin direncinin oluşma mekanizmasını Beslenme ve Diyet Uzmanı Renan Güneş şu şekilde açıklıyor:

“Metabolik sendrom olarak da bilinen insülin direnci insan vücudunun kaslarında, yağında, karaciğerde bulunan hücrelerin, insüline doğru şekilde tepki vermediği ve bu nedenle enerji için kandaki glikozu kullanamadığı durumdur”

Güneş'in açıklamalarına göre özellikle;

• Obezite
• Karın bölgesinde yağlanma
• Hareketsizlik
• Karbonhidrat ve şeker ağırlıklı beslenme
• Sigara kullanımı
• Karaciğer yağlanması
• Polikistik over sendromu
• Uyku apnesi vb. uyku sorunları
• Yüksek miktarda tuz tüketimi
• insülin direnci riskini artırıyor.

Yaş faktörünün de etkili olduğunu anlatan Güneş, özellikle 45 yaş sonrasında insülin direncine dikkat edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Peki insülin direnci riski ile karşı karşıya olduğumuzu nasıl anlayabiliriz?

Aşırı açlık ve susuzluk hissi, öğün tükettikten sonra açlık hissinin geçmemesi veya her yemekten sonra uyku halinin oluşması gibi gibi durumlara karşı dikkatli olunması gerektiğini aktaran Renan Güneş diğer belirtileri ise şu şekilde sıraladı: 

• Hızlı ve aşırı kilo alma
• İdrar yapmada artış
• Mormalden daha fazla yorgunluk hissi
• Enfeksiyon hastalıklarına yatkınlık gelişimi ve sık hasta olma
• Deride yumuşama
• Kilo vermede sıkıntı yaşama
• Âdet düzensizliği
• Aşırı tüylenme
• Yemeklerden sonra uyku basması
• Hızlı yeme
• Sık ve çabuk acıkma
• Tatlı krizleri
• Baygınlık hissi
• Elde ayakta titreme
• Konsantrasyon bozukluğu
• Algılama güçlüğü
• Soğuk terleme ve üşüme

İnsülin direncini saptamak için kan şekeri seviyelerini kontrol eden bir kan testi yaptırmanın gerekliliğine vurgu yapan Renan Güneş, İnsülin direncinin hesaplanmasında birçok farklı yöntem olsa da homa adı verilen hesaplama yönteminin daha çok kullanıldığını söyledi. “İnsülin direnci tanısı için bu parametrelerden en az 3 tanesinin görülmesi gerekir” diyen Dr. Güneş, insülin direncini aşağıdaki belirtilerle saptadıklarını ifade ediyor.

Bel çevresinin erkeklerde 102 cm ve kadınlarda 88 cm üzerine olması
130/80 veya daha üstünde tansiyon değeri
100 mg /dl üzerine bir açlık glikoz (şeker) seviyesi
150 mg/dl üzerinde bir açlık trigliserit seviyesi
Erkeklerde 40 mg/ dl, kadınlarda 50 mg/dl altında hdl kolesterol seviyesi