Uyku eksikliğinin zararlarını mı merak ediyorsunuz? Şok olacaksınız

Koronavirüs pandemisi tüm dünyayı etkilemeye devam ediyor. Milyonlarca insanı evine kapatan bu salgınla ilgili sürekli araştırma yapan bilim insanları, bu zamana kadar pek çok bilgiyi bizlerle paylaştı. Şimdi de Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Uyku Tıbbı Merkezi Başkanı Dr. Aleksandr Kalinkin, koronavirüs kapma riskiyle ilgili çok önemli açıklamalarda bulundu.  

Govorit Moskova radyosuna bir demeç veren Kalinkin, uyku eksikliğinin bağışıklık sisteminde yıkıcı bir etkisi olduğunu söyledi. "Uyku ve bağışıklık neredeyse eş anlamlıdır." diyen Kalinkin, "Uykuda azalma olması halinde bağışıklık sert bir şekilde düşer ve beş saatten az uyuyan bir kişinin yedi saatten fazla uyuyanlara kıyasla herhangi bir viral enfeksiyona yakalanma olasılığı yüzde 250'den fazla olur. Uyku çok önemli, bağışıklığımızı o sağlıyor." ifadelerini kullandı. 

Uyku kalitesini artırmak koronavirüse yakalanma riskini azaltabilir

Kalinkin'in açıklamalarına göre COVID-19 ve diğer viral enfeksiyonlara yakalanma oranını en aza indirmek için uyku kalitesini artırmak gerekiyor. Bunun için de her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmak çok önemli. Her insanın 7 ila 9 saat uyuması gerektiğini söyleyen Kalinkin, bununla birlikte insanların daha iyi uyanması için sirkadyen ritimlerini düzenlemesi gerektiğini söyledi.  

Uykunun koronavirüsle çok da önemli bir ilgisi olmadığını düşünebilirsiniz, ancak COVID-19 gibi viral enfeksiyonlara karşı en güçlü silahımız her zaman bağışıklık sistemimiz olmuştur. Bağışıklık sistemimizin güçlü olması içinse uykunun hayati önemi bulunmakta. Kısaca açıklamak gerekirse vücudumuzu COVID-19 virüsüyle savaşmak için düzenli uykuyla güçlendirmemiz gerekiyor.

* Uykusuzluğun belirtileri nelerdir?

- Gün içinde uyuklama hali

- Yorgunluk

- Sinirlilik

- Konsantrasyon eksikliği

- Hafıza sorunları

- Geceleri uykuya dalmakta zorluk çekme

- Gece uyanmak

- Çok erken uyanmak

- Gece uykusundan sonra dinlenmiş hissetmemek

- Anksiyete

- Gün içinde sıklıkla hata yapma veya uykusuzluğa bağlı kazaların yaşanması gibi belirtiler vermektedir.

* Uykusuzluğun nedenleri nelerdir? 

1. Yetişkinlerin yaklaşık% 50'si zaman zaman uykusuzlukla karşı karşıya kalabilir ve her 10 kişiden 1'i kronik uykusuzluktan şikayet eder. Uykusuzluk, kadınlarda erkeklerden yaklaşık iki katıdır ve gençlerden daha yaşlılarda daha yaygındır.

2. Uykusuzluk hastalığı birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Uykusuzluk yani imsomnia hastalığına neden olan bazı durumlar ise;

3. Uykusuzluğa yol açabilecek hastalıklar (geceleri ağrı veya rahatsızlık)

4. İlaç kullanımı

5. Duygusal veya fiziksel rahatsızlık

6. Gürültü, ışık veya aşırı sıcak

7. Seyahat sonrası yaşanan jetlag

8. Depresyon

9. Tiroid hastalıkları

10. Psikolojik nedenler

11. Kronik stres

Uykusuzluk nasıl giderilir? / Uyku düzeni nasıl düzeltilir?

- Uyku Rutininizi Düzenleyin  

Uykusuzluğun en yaygın biçimlerinden birine psikofizyolojik uykusuzluk denir. Genellikle zihnin çok düşünceli ve rahat olmadığı için kişide uyku sorunları meydana gelmektedir. Bu tarz uykusuzluk kimi kişilerde zaman içerisinde azalarak kaybolurken, kimi hastalarda ise beyin adeta uyumamayı öğrenerek uykusuzluk yaratır.

Stres, psikofizyolojik uykusuzluğun en yaygın nedenidir. Stresli bir olaydan geçerken uyku problemleri yaygın olsa da, bazı insanlar stresli olay sona erdikten sonra normal uyku seyirlerine devam eder. Bu tarz strese bağlı uykusuzluk sorunları doktor tarafından önerilen hayat değişiklikleri veya ilaçlarla tedavi edilebilir.

Yine akut uykusuzluk denilen kısa süreli uykusuzluk sorunları da tedavisi gerektirmeyebilir. Uykusuzluk, gün içinde çalışmayı zorlaştırıyorsa, doktor tarafından uyku ilaçları önerilebilir. Bu ilaçlar kişinin rahat bir uyku uyumasını sağlayarak, kişinin gün içinde yorgunluk ya da konsantrasyon gibi sorunlar yaşamasının önüne geçer.

Kronik uykusuzluk tedavisinde ise, öncelikle uykusuzluğa neden olan altta yatan sağlık sorunlarının tedavi edilmesi gereklidir. Eğer şüphelenilen hastalıklar tedavi edildikten sonra bile kişi uykusuzluk sorunu ile karşı karşıya kalıyorsa psikolojik değerlendirilmesi istenilebilir.

Ayrıca akut uykusuzluk gevşeme egzersizleri, beslenme düzeni ve uyku kısıtlamaları ile tedavi edilebilir. Bu tarz teknikler için zaman ayırmak ve biraz çaba gereklidir. Fakat doktor tarafından önerilen basit değişiklikler ve egzersizler daha normal bir uyku düzenine geri dönülmesi ve uykusuzlukla başa çıkılmasını sağlar.

- Egzersiz Yapmayı İhmal Etmeyin  

Uykusuzluk enerji miktarını düşürdüğü için günlük hayattaki aktivitelerinizi kısıtlamış olması muhtemel. Fakat uyku kalitesi ile doğrudan bağlantılı olan serotonin hormonunun vücudunuzda yeterli düzeyde salgılanabilmesi için düzenli olarak spor yapmanız şart! Stres bozuklukları, yoğun kaygı, depresyon ve anksiyete gibi uykuya dalmayı etkileyen önemli ruhsal problemler ile savaşan serotonin hormonunun salgılanabilmesi için egzersizlerinizi ihmal etmemelisiniz. Uzmanlar, haftada 3-4 gün en az yarım saat spor yapmanızı öneriyor. Antrenman sonrası ve yatmadan önce alacağınız ılık duş ise uykuya dalmanızı kolaylaştırıyor.

- Uyumak İçin Uygun Bir Ortam Yarattığınıza Emin Olun 

Uyku problemlerinizi çözebilmek için yatak odası tek adresiniz olmalı. Yatak odası dışında başka bir alanda uyumamaya özen göstermelisiniz. Eğer yatak odası dışında bir alanda yatmayı alışkanlığa dönüştürürseniz vücut, uyku ve yatak arasında bağ kurmakta zorlanabilir.

Güzel bir uykunun ardından dinç uyanabilmek konusunda melatonin hormonunun vücudunuzda yeterli seviyede salgılanması da oldukça önemli. Peki, melatonin nasıl salgılanır? Hemen söyleyelim; melatonin salgılanması için karanlığa ihtiyaç var. Diğer bir deyişle yatak odanıza ışık girmesi, uykusuzluk sorununa ve sabah yorgun bir şekilde uyanmanıza yol açabilir.

Tüm bunların yanı sıra yatak odanızda kullandığınız çarşafların ve yastık kılıflarının temizliği de uykuya dalmanızı kolaylaştıran faktörler arasında yer alıyor. Ayrıca odanızın dekorasyonunu sade ve pastel tonlarda seçerek rahatlatıcı bir ortam yaratabilirsiniz.

- Rahatlama Yöntemleri 

Eğer uyku probleminizin stres kaynaklı olduğunu düşünüyorsanız kendinizi rahatlatmaya ne dersiniz? Yoga ve meditasyon gibi uygulamalar stresinizin azalmasında size yardımcı olabilir. Duygu durumuna bağlı uykusuzluk problemlerinin çözümü için, uykudan yarım saat önce ya da gün içerisinde meditasyon yaparak zihninizi dinlendirebilirsiniz.

Doğanın şifalı reçeteleri sayesinde birçok problemde olduğu gibi uykusuzluğa doğal çözüm olabiliyor. Uykusuzluk için doğal bitkiler ile dinlendirici ve sakinleştirici lezzetli çaylar hazırlayabilir, bu içeceklerin metabolik fonksiyonları düzenleyen diğer faydalarını da deneyimleyebilirsiniz. Lavanta, nane, ıhlamur, melisa, mercanköşk, papatya çayı uykuya dalamama problemini çözmekte sıklıkla kullanılıyor. Fakat yine de, oluşabilecek yan etkiler nedeniyle bu bitki çaylarını tüketim miktarınızın fazla olmaması gerektiğini ve tüketim kararından önce bir doktora danışmanızda fayda olduğunu hatırlatalım.

Sonuç olarak baktığımızda uykusuzluğa sebep olan birçok etken olduğu gibi, uykusuzluğa çözümlerde bir hayli fazla. Kendimize ait bir uyku düzeni oluşturmamız bu sıkıntımızı ortadan kaldıracaktır. Hızlı bir şekilde düzelmesede gün geçtikçe sonuç alabileceğinizi görüceksiniz.